Planeta, władająca znakiem zodiaku, w którym położony jest:
- szczyt domu horoskopu – dyspozytor domu (władca domu)
- rozpatrywana planeta – dyspozytor planety.
Czasami można spotkać się z wariacjami określenia dyspozytor: na przykład według N. de Vore dyspozytorem planety w domu jest władca znaku na szczycie tego domu.
W klasycznej astrologii dyspozytorowi nie poświęcano zbyt dużo uwagi. A. Leo wskazywał, że dyspozytor, prawdopodobnie, ma większe znaczenie w astrologii horarnej, chociaż i w astrologii natalnej wykazuje pewien wpływ.
W astrologii współczesnej dyspozytor ma duże znaczenie: analizuje się łańcuszki dyspozytorów (dyspozytor końcowy), bada się wzajemne oddziaływanie kluczowych punktów horoskopu z ich dyspozytorami (jest to szczególnie ważne w technikach prognostycznych). Istnieją różnorodne poglądy odnośnie wpływu dyspozytora, w porównaniu z działaniem planety w domu. N. de Vore twierdzi, że wyjątkowo sprzyjająca jest sytuacja, w której dyspozytorem dyspozytora istotnej planety jest władca ASC. Przyjmuje się, że władca znaku zmienia naturę planety w tym znaku, częściowo przekazując jej swoje właściwości.
Planeta, która przy analizowaniu związku dyspozycji między planetami kosmogramu stanowi ostatnie ogniwo łańcucha. Na przykład Słońce i Merkury znajdują się w Baranie, ich dyspozytor ze względu na znak – to Mars w Byku; jego dyspozytor – Wenus w Rybach, gdzie znajduje się także Księżyc i Jowisz; ich z kolei dyspozytor to Neptun w Koziorożcu; jego dyspozytor to Saturn w Wodniku; jego dyspozytor – Uran – znajduje się także w Wodniku, czyli w swojej domenie. Pluton, który znajduje się w Strzelcu, znaku Jowisza, podłącza się do tego łańcuszka i w rezultacie “wychodzi” także na Urana. To znaczy, że Uran jest Dyspozytorem Końcowym w tym horoskopie.
Końcowym dyspozytorem może być tylko planeta, znajdująca się we własnej domenie. Jeśli takich planet jest więcej, to schemat dyspozycji rozbija się na kilka łańcuszków, a końcowego dyspozytora w horoskopie nie będzie.
Obecność dyspozytora końcowego w horoskopie urodzeniowym mówi o tym, że człowiek ma wiodącą motywację, związaną z dziedziną tej planety.