W astrologii ezoterycznej ważne miejsce, obok poznanych dotąd planet, zajmują planetoidy. Choć obecnie odkryto już w naszym Układzie Słonecznym ponad pięć tysięcy tych drobnych ciał, to jednak największe znaczenie w horoskopie przypisuje się kosmicznym boginiom, do których należą Ceres, Pallas, Juno i Westa. Te cztery planetoidy mają także związek z szeroko pojmowaną kobiecością.
Trudno wyobrazić sobie dzisiaj pracę astrologa, który nie stosowałby w swojej praktyce nowo odkrytych planet: Urana (1781 r.), Neptuna (1864 r.) i Plutona (1930 r.). Obiekty te, choć zostały odkryte stosunkowo niedawno, biorąc pod uwagę kilka tysięcy lat dziejów astrologii, na stałe uplasowały się w symbolicznym języku tej wiedzy, zajmując w niej bardzo ważne miejsce. Nikt ze współczesnych astrologów nie zrezygnuje z możliwości rozszerzenia interpretacji astrologicznej o umiejscowienie w horoskopie planet z poza orbity Saturna. Wykorzystanie w praktyce astrologicznej obiektów transsaturnicznych pozwala uchwycić nie tylko wielowarstwowe sfery ludzkiej psyche, lecz także głębię jej duchowego dziedzictwa. Człowiek od czasów Oświecenia dokonał znaczących postępów i odkryć zarówno w obszarze nauki, techniki, jak również w poznaniu ludzkiego umysłu oraz duszy. Odkrycie Urana zapoczątkowało nowy rozdział w historii myśli ludzkiej, rozwinęło się wiele gałęzi nauk i choć człowiek dokonał istotnego skoku ewolucyjnego, fundamentalne pytania o sens jego egzystencji pozostały i z pewnością nadal pozostaną aktualne.
Nowoczesna astrologia nie zadowala się więc rozszerzeniem interpretacji horoskopu wyłącznie do planet transsaturnicznych. Obecnie zauważane są nowe trendy w analizie kosmogramu, a do obszaru zainteresowań astrologii włączone zostały małe obiekty astronomiczne, które określane są mianem asteroid lub planetoid. Stosowanie tych drobnych ciał pozwala bardzo precyzyjnie określić psychikę oraz możliwości człowieka, otwiera także nowe horyzonty astrologii, przez co możemy głębiej zrozumieć ukryty wymiar nie tylko horoskopu, lecz przede wszystkim konkretnej jednostki. To nowoczesne podejście do przedmiotu można jednak określić jako ezoteryczny nurt we współczesnej astrologii. Należy również podkreślić fakt, że oddziaływanie asteroid w horoskopie nigdy nie będzie silniejsze od planet, a sens tej szczególnej kosmicznej manifestacji planetoid możemy w pełni zrozumieć tylko wówczas, jeśli nie są nam obce podstawy kosmobiologicznej wiedzy. Wielkość tych drobnych ciał pozostaje w takim stosunku do planet, jak wielkość główki szpilki do średnich rozmiarów piłki. Dlatego w praktyce najczęściej wykorzystuje się jedynie największe planetoidy. Należą do nich obiekty, które otrzymały imiona starożytnych bogiń, są to: Ceres, Pallas, Juno i Westa.
Choć planetoidy Ceres, Pallas, Juno i Westa zostały odkryte blisko dwieście lat temu, to jednak dopiero w latach sześćdziesiątych naszego stulecia przyciągnęły one uwagę astrologów. Od tego czasu minęło ponad trzydzieści lat, tak więc udało się już ustalić dość precyzyjnie naturę oddziaływania tych obiektów. W Zachodniej Europie oraz USA ukazało się wiele publikacji dotyczących znaczenie planetoid w astrologii. Pionierskimi pracami były z pewnością przemyślenia takich znaczących dla rozwoju współczesnej kosmobiologii autorów, jak: Eleanor Bach, John M. Addey, Demetra George, Douglas Bloch, Zane B. Stein, Lee J. Lehman, Al H. Morrison, Kenneth Negus.
W tradycyjnej astrologii istnieją jedynie dwa wskaźniki planetarne związane bezpośrednio z kobiecą energią, są to: Księżyc i Wenus. Pozostałe ciała niebieskie reprezentowane są przez męskie bóstwa: Słońce – Helios, Merkury – Hermes, Mars – Ares, Jowisz – Zeus, Saturn – Kronos, Uran – Uranos, Neptun – Posejdon, Pluton – Hades. Dołączenie żeńskich bóstw wydaje się zatem uzasadnione, zwłaszcza, iż współczesna kultura, zdominowana przez męski element – yang, usilnie poszukuje wzorców pozwalających lepiej wyrazić kobiecy pierwiastek w człowieku. Krążące pomiędzy orbitami Marsa i Jowisza cztery największe planetoidy otrzymały od swoich odkrywców imiona greckich bogiń: Ceres – Demeter, Pallas – Atena, Juno – Hera i Westa – Hestia. Każda z nich, choć reprezentuje odmienne wartości, zawsze ucieleśnia kosmiczny aspekt energii kobiecej – yin. Planetoidy Ceres, Pallas, Juno i Westa są swoistym rozszerzeniem astrologicznej symboliki Księżyca i Wenus, reprezentują one także problemy i kompleksy psychologiczne, których ustalenie w horoskopie, posługując się wyłącznie tradycyjnym modelem, byłoby trudne, a w niektórych przypadkach nawet niemożliwe. Symbolika tych czterech planetoid pozwala dostrzec fakt konieczności zwrócenia szczególnej uwagi na utracone przez nas talenty i naturalne skłonności, które są niezbędnym czynnikiem utrzymującym równowagę psycho-fizyczną.
Każda z planetoid reprezentuje odmienny obszar zagadnień i sfer egzystencjalnych człowieka, które współcześnie zostały przez nas utracone i zapomniane, a także zdegradowane lub uciemiężone. Kobiecy aspekt kultury uległ deprecjonalizacji głównie z powodu dominacji, agresji, przemocy, blichtru, reklamy, perwersji etc. Nie znaczy to, że męski aspekt kulturotwórczy wyrażać można wyłącznie za pomocą pejoratywnych określeń, a jedynie to, że brak istniejącej równowagi boleśnie przyczynił się do uciemiężenia delikatności, otwartości uczuciowej, piękna sztuki i filozofii, a także głębokich i pozbawionych dewocji doznań religijnych. Obcujemy bowiem z nadmiernie eksponowanym i przerysowanym aspektem męskim, yang, a każda skrajność, co jest oczywiste, przeradza się w perwersję.
Astrologia humanistyczna, która stawia przed sobą tak szczytne cele, jak holistyczny rozwój człowieka, powinna uwzględniać w swoim języku symbolikę planetoid. Choć te drobne ciała niebieskie zostały odkryte blisko dwieście lat temu, to jednak dziś uzyskują one nowe znaczenie, które nie może być ignorowane, bowiem to właśnie teraz budzi się z długiego snu archetypiczna Wielka Bogini, stając się nadzieją na przywrócenie harmonii i równowagi ludzkości stojącej u progu Ery Wodnika. Każda z planetoid reprezentuje odmienne wartości, sygnalizuje też konieczność zwrócenia uwagi na zagadnienia, które mogą nam przybliżyć głębszy wymiar człowieczeństwa.
Ceres – Demeter uosabia czułość, opiekę, tęsknotę, a także miłość rodzicielską i matczyną. Jest ona ucieleśnieniem całej przyrody, przypominając jednocześnie, iż człowiek jest jej nieodłączną częścią. Symbolizuje ona ten aspekt yin, który związany jest z samoopieką, wewnętrznym wsparciem, duchowym pokarmem i Wielką Matką. Ceres reprezentuje konieczność powrotu do tradycji rodzinnych, przypomina bowiem, iż dążenie do kariery zawodowej nie może odbywać się kosztem wychowywania dzieci. Niewykluczone, iż dla wielu osób reprezentowany przez nią system wartości może się jawić jako konserwatywny. Ceres jako Wielka Matka przypomina nam zarówno o potrzebie samoopieki, jak i opiekowania się drugim człowiekiem. W swym negatywnym aspekcie ucieleśnia ona całe spektrum kompleksów powstających w wyniku zaburzonych relacji rodzicielskich, dlatego można traktować Ceres jako szczególne rozszerzenie energii Księżyca. W astrologii planetoida ta związana jest ze znakiem Raka, Panny oraz osią Byk/Skorpion.
Pallas – Atena utożsamiana jest z kreatywnym myśleniem, intuicją, magicznością, twórczą wyobraźnią; uosabia ona dziki aspekt kobiety, kosmiczną mądrość i wszelaką twórczość. Symbolizuje ona kobiecy wymiar walki, samoobronę i sztukę polityczną. Reprezentuje też społeczną sprawiedliwość, artyzm, zaufanie, odwagę, siłę i dzielność, których tak bardzo brakuje współczesnemu człowiekowi. Pallas przypomina o potrzebie twórczego korzystania ze swojego umysłu, a nie tylko kierowania się w życiu zasadą konkurencji oraz dochodzenia do osobistych sukcesów, dzięki porażkom innych. Jest ona swoistym rozszerzeniem symboliki Wenus, a w horoskopie władać może znakiem Wagi oraz osią Lew/Wodnik.
Juno – Hera związana jest przede wszystkim z małżeństwem oraz wszelkimi relacjami międzyludzkimi. Przypomina o archaicznej potrzebie obcowania z człowiekiem odmiennej płci, tworzenia z nim związku pełnego harmonii, zaufania i miłości. We współczesnym świecie samotność ludzi jest jednym z najpoważniejszych problemów. Juno jednak nie tylko wskazuje na predyspozycje do tworzenia satysfakcjonujących układów partnerskich, lecz także reprezentuje ona całą gamę kompleksów i zahamowań pojawiających się w kontaktach z innymi, przez co staje się ona szczególnym rozszerzeniem symboliki Wenus. W horoskopie włada znakiem Wagi i Skorpiona.
Westa – Hestia związana jest z duchowym aspektem człowieka, ucieleśnia problemy obecne w instytucjach kościelnych i religijnych. Reprezentuje też konieczność rozróżnienia oddania i fanatyzmu. Człowiek, który nie znajduje oparcia w zewnętrznych i pozornych wartościach, oddaje się całkowicie religijnym rytuałom, co niejednokrotnie graniczy z bigoterią, fanatyzmem i dewocją. Westa ucieleśnia także naszą seksualność i przypomina, iż nie jest ona czymś, czego należałoby się wstydzić, lecz kreatywnie z niej korzystać. Niemniej symbolizuje ona także wszelkie patologie seksualne, perwersję, prostytucję i pornografię. Nieprzypadkowo przyporządkowano jej zarówno duchowy aspekt człowieka, jak i jego seksualny potencjał. Przypomina ona bowiem, iż energia seksualna i duchowa mają swoje wspólne źródło i zawsze istniały one równolegle. Westa jest uzupełnieniem energii reprezentowanych przez Księżyc i Wenus, w horoskopie włada znakami Wagą i Skorpionem.
Warto zwrócić uwagę, że odkrycie planetoid, którym nadano imiona żeńskich bóstw, związane jest z emancypacją kobiet. Już w 1792 roku, a więc dziewięć lat przed odkryciem pierwszej planetoidy, Ceres, Mary Wollstonecraft opublikowała swoją książkę pt. Obrona praw kobiety, w której domaga się prawa wyborczego dla kobiet oraz zmiany ich pozycji w społeczeństwie. Choć ten rewolucyjny manifest stał się dla autorki źródłem oszczerstw i zdecydowanych protestów ze strony mężczyzn, przyczynił się jednak do próby przełamania patriarchalnego dziedzictwa, a także zmiany statusu kobiet. Praca Mary Wollstonecraft okazała się pierwszym przejawem budzącej się nowej świadomości w społeczeństwie, zapoczątkowała krytykę męskiej moralności oraz otworzyła nowy rozdział w europejskiej historii obyczajowości i polityki. Wiek XIX uważany jest bowiem za okres wyzwalania się kobiet z posłuszeństwa i władzy mężczyzn. Kobiety walczyły między innymi o równouprawnienie, o prawo do kształcenia i studiowania na wyższych uczelniach oraz o możliwość czynnego udziału w życiu społeczno-politycznym. W okresie tym odkryto również planetoidy Ceres (1801 r.), Pallas (1802 r.), Juno (1804 r.) i Westę (1807 r.), które są kosmicznym wyrazem procesu budzenia się nowej kobiecości. Synchroniczność tych dwóch zdarzeń pozwala odnaleźć w astrologicznej manifestacji planetoid wyraz szczególnego rodzaju energii kobiecej, a także konieczność rozszerzenia interpretacji horoskopu o nowe symbole i archetypy związane z żeńskimi aspektami psychiki człowieka.
Odkrycie planetoidy Ceres może reprezentować konieczność dokonania zmiany w relacjach domowych i rodzicielskich; Pallas może się jawić jako wyraz aktywności kobiecej na polu nauki, pracy lub polityki; Juno może sygnifikować kobiety walczące o partnerskie interakcje w związkach osobistych; Westa zaś może obrazować budzącą się aktywną, kobiecą seksualność – dawniej istniało przekonanie, że kobieta nie odczuwa, ani też nie powinna odczuwać żadnej przyjemności i satysfakcji z kontaktów erotycznych, a współżyć mogła ona jedynie raz w miesiącu. Ponadto, Westa może także przypominać, iż rozwój duchowy ma miejsce podczas budzenia się w człowieku obszarów związanych z intuicją, delikatnością i subtelnością, a więc z kobiecym pierwiastkiem psychiki.
Jungowska analitycznka Toni Wolff, twórczyni strukturalnej typologii kobiecości, wyróżnia cztery podstawowe formy kobiecej psyche, nazywa je: Matką, Heterą, Amazonką oraz Pośredniczką. Okazuje się, iż typy kobiecości według Toni Wolff korelują z symboliką planetoid Ceres, Juno, Pallas i Westy. Paralele te pozwalają dostrzec w innej perspektywie psychologię tych czterech form strukturalnych psychiki kobiety, a także ukazują dokładniej psychologiczny wymiar każdej z planetoid.
Pierwszym typem strukturalnej formy psychiki kobiety jest Matka. Jest to typ, który wspiera i żywi wszystko to, co słabe i nierozwinięte, dlatego jest on związany z planetoidą Ceres. Wyróżnia się on szczególnym altruizmem i skłonnością do poświęcania się. Kobiecie o typie Matki wielką radość sprawia posiadanie dzieci, wspieranie ich w rozwoju oraz opiekowanie się nimi. Funkcja macierzyńska może także przejawiać się w mniej bezpośredni sposób, jak np. u Matki Teresy z Kalkuty, która w swoim horoskopie posiadała Ceres w kwadraturze do Neptuna, dlatego jej macierzyńskie poświęcenie nie było skierowane jedynie na kilkoro własnych dzieci, lecz na wszystkich ludzi potrzebujących pomocy. Działalność Matki Teresy w wyrazisty sposób obrazuje charakter aspektu pomiędzy Ceres a Neptunem, który wyraża pełne poświęcenia chrześcijańskie oddanie. Typ Matki może się jednak manifestować w negatywnym ujęciu, w postaci matki przesadnie opiekuńczej, zaborczej oraz nie pozwalającej, by dzieci stały się samodzielne. Kobiety-Matki powinny nauczyć się robić coś wyłącznie dla siebie, w przeciwnym razie swoim rozgoryczeniem i męczeńską postawą mogą zadręczyć innych. Kobiety te wiele mogą zyskać, studiując mit o Ceres-Demeter, która tracąc swą córkę Korę, doświadczyła ekstremalnych cierpień i tragedii. Bardzo często w horoskopach kobiet, które realizują się poprzez typ Matki planetoida Ceres jest w szczególny sposób wyeksponowana.
Drugim typem jest Hetera. W języku greckim słowo hetaira oznacza “przyjaciółkę, żeńskiego kolegę lub towarzyszkę”. Pierwszy aspekt Hetery może się manifestować w kobiecie jako potrzeba posiadania partnera. Osoby te najczęściej w usilny sposób poszukują mężczyzny, który stałby się ich swoistym dopełnieniem, bez partnera bowiem kobiety te czują się pozbawione własnej wartości. W innym aspekcie typ Hetery przejawia się w taki sposób, że kobieta, aby zdobyć odpowiedniego mężczyznę, zamiast swojej atrakcyjności fizycznej wykorzystuje intelekt i inteligencję. Pragnie ona być współpracownicą i asystentką swego partnera, a wspólną pracę, miłość i koleżeńskość traktować jako jedność. Ten typ kobiet symbolizowany jest przez planetoidę Juno, boską małżonkę, która pragnie znaleźć szczęście u boku Zeusa. W horoskopie Juno reprezentuje niektóre problemy leżące u podłoża trudności w związku małżeńskim, czy też w relacjach partnerskich. Kobiety o typie Hetery pragnąc bardziej zrozumieć istotę własnych frustracji w związkach z mężczyznami, mogą zapoznać się z mitem o Herze i Zeusie.
Trzecim typem kobiecości jest Amazonka. Według mitologii greckiej Amazonki to społeczeństwo kobiet o wojowniczym usposobieniu, na czele którego stała królowa. Ich kontakty z mężczyznami ograniczały się jedynie do płodzenia dzieci, a przy życiu zachowywane były tylko noworodki płci żeńskiej. W kulturze europejskiej o chrześcijańskiej tradycji ten typ kobiet nie miał zbyt wielu szans w pełni się zamanifestować. Obecnie jednak częściej można spotkać “walczące” kobiety, należą do nich przede wszystkim feministki, a także kobiety zajęte swoją karierą zawodową. Amazonki cenią wiedzę, intelekt i pracę, dlatego związane są one z obrazem Pallas-Ateny. Z reguły jest to typ kobiet samodzielnych, niemniej cechować je może uczuciowa niedostępność utrudniająca im tworzenie dojrzałych relacji z mężczyznami. Wolą one walczyć przeciwko dominacji mężczyzn niż się z nimi wiązać. Podobnie czyniła właśnie mitologiczna Pallas-Atena. Podstawowym problemem kobiet Amazonek jest tkwienie w niewoli własnych ambicji. Planetoida Pallas, reprezentuje ten sam problem. Kobiety-Amazonki unikają uczuciowych zobowiązań, dlatego bez względu na ilość seksualnych partnerów w ich życiu, wciąż pozostają psychicznymi dziewicami. Również mitologiczna Atena w swej wojowniczej manifestacji kobiecości pozostała “wieczną” dziewicą.
Czwartym, ostatnim typem jest Pośredniczka, można go również określić jako typ struktury medialnej. Kobiety te są bardzo wrażliwe i wyczulone na różne intuicyjne sygnały. Potrafią one dostrzec to, czego inni nie są zwykle świadomi. Podobnie jak typ Amazonki, również Pośredniczki nie miały w kulturze europejskiej zbyt wiele okazji do pełnego rozwoju swych potencjałów. Jedynie kobiety o wielkim darze religijnym, które musiały zadowolić się egzystencją mniszki reprezentują pewien wariant kreatywnej manifestacji tego typu kobiecości. Również prześladowane czarownice czy zielarki odpowiadają psychologicznemu typowi kobiety-pośredniczki. Nasuwa się tu także analogia do starożytnych westalek, które poświęcały swe życie praktykom religijnym oraz służeniu w świątyni bogini Westy. To właśnie planetoida Westa związana jest z typem Pośredniczki. W wielu dawnych kulturach Pośredniczki odnajdywały się jako kapłanki, wróżki czy szamanki. Do zadań tych kobiet należało odkrywanie tajemnicy oraz bezpośredni wgląd w wolę bóstwa. Psychoterapeutka jungowska Pia Skogemann zauważa, iż we współczesnym społeczeństwie kobiety Pośredniczki najczęściej wybierają zawód związany z astrologią, grafologią, tarotem, uzdrawianiem czy chiromancją. Fundamentalnym problemem tych kobiet jest utrata kontaktu z samą sobą lub też rezygnacja z własnej indywidualności, podobnie czyniły to właśnie westalki. Ważne jest zatem, aby Pośredniczki nie zatraciły swojej unikalności, a “medialność”, którą są obdarzone, mogły kreatywnie wykorzystywać.
Typologizacja strukturalnych form kobiecej psychiki zaproponowana przez Toni Wolff może wydawać się pewnym uproszczeniem. Wiele osób bowiem odnajduje się w co najmniej dwu typach kobiecości. W każdej jednak kobiecie dominuje jeden z tych typów, choć zasadniczo w psychice są one wszystkie obecne, podobnie każda planetoida znajduje się w jakimś miejscu horoskopu, a tylko jedna z nich jest z reguły szczególnie wyeksponowana. Pia Skogemann zauważa, iż konieczne jest zrozumienie faktu, iż proces uświadamiania przez kobietę każdego z tych typów należy do części procesu indywiduacji – pomocnym narzędziem jest tutaj astrologiczna analiza położenia planetoid w horoskopie urodzeniowym.
Każda kobieta przez funkcję Matki (planetoida Ceres) odnosi się do biologicznej, rodzącej i karmiącej strony psyche. Przez funkcję Hetery (planetoida Juno) może ona zrozumieć swój stosunek do mężczyzn i relacji partnerskich. Dostrzeżenie funkcji Amazonki (planetoida Pallas) może pomóc kobiecie w uświadomieniu sobie swej zdolności do samodzielnego działania, zaś przez funkcję Pośredniczki (planetoida Westa) można dojść do istoty swej jaźni, nieświadomości zbiorowej oraz duchowego aspektu istnienia.
Jeśli pragnie się odnaleźć całość, to żadnej z tych “części” nie może zabraknąć. Bowiem w horoskopie każdego człowieka znajdują się te cztery planetoidy i to właśnie one pomagają kobietom w uświadomieniu sobie subtelnych wymiarów własnej Psyche, mężczyznom zaś w odkryciu, akceptacji i zrozumieniu żeńskich aspektów ich Duszy.
Studio Astropsychologii przygotowuje drugą książkę Piotra Piotrowskiego pt. “Astrologia kobiecości”. Jest to praca w pełni poświęcona asteroidom (Ceres, Pallas, Juno, Westa) i Lilith. Czytelnik znajdzie tutaj nie tylko wątki typowo astrologiczne, jak asteroidy w znakach, domach, aspektach, tranzytach itd., lecz również zagadnienia związane z mitologią i psychologią.
Piotr Piotrowski
U Autora można również zamówić dokładne efemerydy dla Ceres, Palls, Juno, Westa i Lilith na każdy dzień miesiąca, godz. 00.00 GMT, lata 1920-2020. Zamówienia przez e-mail do Piotra Piotrowskiego.